Schijnzelfstandigheid voorkomen: dit moet je erover weten
Bij veel bedrijven wordt er met zzp’ers gewerkt, omdat het veel flexibiliteit en gemak biedt. Maar het brengt ook risico’s met zich mee als er geen aandacht wordt besteed aan het voorkomen van schijnzelfstandigheid. We spreken dan ook wel over een verkapt dienstverband.
Op grond van de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) voert de belastingdienst controles uit om vast te stellen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. In dit blogartikel bespreken we wanneer er sprake is van schijnzelfstandigheid, hoe je het kunt voorkomen en welke risico’s je als opdrachtgever en opdrachtnemer loopt als je dat niet doet.
Inhoud
- Wat zijn de criteria voor schijnzelfstandigheid?
- Wat kun je doen om schijnzelfstandigheid te voorkomen?
- Wat zijn de risico’s van schijnzelfstandigheid?
- Stop met risico’s nemen
- Zijn de modelovereenkomsten van de belastingdienst niet genoeg?
- Actieve handhaving op schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025
- Blijf up-to-date over de wet DBA
Wat zijn de criteria voor schijnzelfstandigheid?
Gezagsverhouding
In hoeverre is er sprake van werkinhoudelijke aansturing tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer?
Inbedding
In hoeverre is de zzp’er ingebed in de organisatie van de opdrachtgever? Zijn er bijvoorbeeld medewerkers die dezelfde werkzaamheden als de zzp’er uitvoeren?
Ondernemerschap
Hierbij kijkt de belastingdienst naar diverse zaken. Loopt de zzp’er bijvoorbeeld het debiteurenrisico en hanteert hij algemene voorwaarden?
Zelfstandigheid
Werkt de zzp’er op basis van een overeenkomst die door de opdrachtgever is opgesteld, of maakt de zzp’er zijn eigen offertes en overeenkomsten?
Wat kun je als opdrachtgever doen om schijnzelfstandigheid te voorkomen?
- Spreek af welke resultaten de zzp’er moet leveren, maar geef geen werkinstructies.
- Huur geen oud-medewerker in om hem hetzelfde werk te laten doen als zzp’er.
- Voer geen functioneringsgesprekken met zzp’ers.
- Laat zzp’ers bij voorkeur niet dezelfde werkzaamheden uitvoeren als je personeel.
- Geef zzp’ers een hogere beloning dan personeel dat soortgelijke werkzaamheden uitvoert.
- Betaal geen studiekosten voor zzp’ers.
- Betaal zzp’ers niet door bij ziekte en/of vakantie.
- Laat zzp’ers vrij om ook voor andere opdrachtgevers te werken.
Wat kun je als opdrachtnemer doen om schijnzelfstandigheid te voorkomen?
Voor opdrachtnemers is het belangrijk om hun ondernemersstatus te borgen. Daarvoor gelden dezelfde aandachtspunten die we zojuist voor opdrachtgevers gaven, maar dan gezien vanuit het perspectief van de opdrachtnemer:
- Spreek met je opdrachtgever af welke resultaten je moet leveren, maar maak geen afspraken over werkinstructies.
- Als je voorheen bij een opdrachtgever in loondienst werkte, ga dan niet bij die opdrachtgever als zzp’er hetzelfde werk doen.
- Voer bij voorkeur andere werkzaamheden uit dan het personeel dat bij de opdrachtgever werkt.
- Voer geen functioneringsgesprekken met de opdrachtgever.
- Vraag een hogere beloning dan dat het personeel van de opdrachtgever ontvangt voor soortgelijke werkzaamheden die jij uitvoert.
- Neem geen vergoedingen aan voor studiekosten.
- Laat je niet doorbetalen tijdens ziekte en/of vakantie.
- Werk bij voorkeur voor meerdere opdrachtgevers.
Wat zijn de risico’s van schijnzelfstandigheid?
Risico’s voor opdrachtgevers
- Naheffing van werknemerspremies en pensioenafdrachten.
- Boetes en correctieverplichtingen.
- Arbeidsrechtelijke gevolgen, zoals doorbetaling aan zzp’ers bij ziekte en ontslagbescherming.
Risico’s voor opdrachtnemers
- Navordering van inkomstenbelasting.
- Verlies van recht op de mkb-winstvrijstelling, investeringsaftrek en zelfstandigenaftrek.
- Verlies van recht op de aftrek van bedrijfskosten en btw teruggave.
Diverse bedrijven hebben de gevolgen al ervaren
Diverse bedrijven, zoals PostNL, hebben de gevolgen van het werken met schijnzelfstandigen al ervaren. Via gerechtelijke uitspraken werd vastgesteld dat de bedrijven verkapte dienstverbanden hadden met een deel van de zzp’ers die ze inhuurden, met alle gevolgen van dien.
Stop met risico nemen, start met helloprofs.nl!
helloprofs.nl is een platform waarop opdrachtgevers en opdrachtnemers eenvoudig opdrachtovereenkomsten met elkaar sluiten die aan de wet DBA voldoen. Zo is er dus geen risico op naheffingen en boetes.
Via slimme automatiseringen stelt helloprofs.nl de opdrachtovereenkomsten in een paar minuten op. Inclusief een onderbouwing van de ondernemersstatus van de zzp’er, zodat er geen onduidelijkheid is over schijnzelfstandigheid. Dat geeft rust.
Zijn de modelovereenkomsten van de belastingdienst niet genoeg?
De modelovereenkomsten vormen een grijs gebied. Eerder dit jaar werd besloten dat de Belastingdienst vanaf 6 september 2024 zou stoppen met het beoordelen van nieuwe modelovereenkomsten en het verlengen van bestaande modelovereenkomsten.
De beslissing zorgde voor veel onrust bij opdrachtgevers en opdrachtnemers. Daardoor had het kabinet binnen enkele weken een motie van de Tweede Kamer aangenomen, waardoor de beslissing (voorlopig) is teruggedraaid. Toch blijven modelovereenkomsten een grijs gebied en kun je ze niet één-op-één gebruiken, omdat iedere arbeidsrelatie uniek is.
Er is dus altijd maatwerk nodig. Met helloprofs.nl bieden we dat maatwerk, maar dan op een gebruiksvriendelijke en geautomatiseerde manier. In een paar minuten stel je een opdrachtovereenkomst op waarmee je conform de wet DBA werkt. Zo makkelijk kan het zijn.
Actieve handhaving op schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025
De wet DBA is sinds 2016 van kracht, maar de belastingdienst heeft sindsdien niet continu actief gehandhaafd. Vanaf 1 januari 2025 gaat dat veranderen en wordt er dus weer actief gecontroleerd op schijnzelfstandigheid.
Daarbij wordt overduidelijke schijnzelfstandigheid bestraft. Opdrachtgevers en opdrachtnemers die zich naar het oordeel van de Belastingdienst aantoonbaar hebben ingespannen om schijnzelfstandigheid te voorkomen, krijgen eerst een waarschuwing.
Naar onze mening is dat onduidelijk. Want wanneer heb je in de ogen van de belastingdienst aantoonbaar moeite gedaan om schijnzelfstandigheid te voorkomen? Wij adviseren daarom het zekere voor het onzekere te nemen en de risico’s van schijnzelfstandigheid uit te sluiten door ons platform helloprofs.nl te gebruiken.
Blijf up-to-date over de wet DBA
Als er iets zeker is, is het wel dat de wet DBA dynamisch is en dat je als ondernemer niet de tijd hebt om alle ontwikkelingen te volgen. Schrijf je daarom in voor onze DBA-update en wij houden je op de hoogte van alle belangrijke ontwikkelingen.
