Nieuwe zzp wetten schijnzelfstandigheid: Wat verandert er voor jou?

De Nederlandse overheid werkt al jaren aan het hervormen van de arbeidsmarkt. Een van de grootste problemen die daarbij aangepakt moeten worden, is de schijnzelfstandigheid van zzp’ers. Veel zelfstandigen werken namelijk onder omstandigheden die feitelijk horen bij een dienstverband, maar zijn in de praktijk toch als zelfstandigen ingehuurd. Dit zorgt voor oneerlijke concurrentie en ondermijnt de arbeidsvoorwaarden van werknemers. De nieuwe zzp-wetgeving die in 2025 intensiever wordt gehandhaafd, moet hier een einde aan maken. Maar wat houdt deze wet precies in en hoe is het tot stand gekomen?

Inhoud

Wat zijn de nieuwe zzp-wetten?
1. Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA)
2. Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR)
Hoe zijn de nieuwe zzp-wetten tot stand gekomen?
Waarom worden de nieuwe zzp-wetten in 2025 ingevoerd?
Wat zijn de gevolgen van de nieuwe wetgeving voor zzp’ers?
Hoe kun je je voorbereiden op de nieuwe regels als zzp’er?
Wat zijn de gevolgen van de nieuwe wetgeving voor opdrachtgevers?
Hoe kun je je voorbereiden op de nieuwe regels als opdrachtgever?
Wat zijn de belangrijkste kritiekpunten op het wetsvoorstel zzp?

Wat zijn de nieuwe zzp-wetten?

De nieuwe zzp-wetten die in 2025 worden gehandhaafd, richten zich op het verduidelijken van de arbeidsrelaties tussen zzp’ers en hun opdrachtgevers en het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Er zijn twee belangrijke wetten die hierbij een rol spelen: de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) en de (nog niet ingevoerde) Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR). Deze wetten zijn ontworpen om duidelijkheid te bieden over de status van zzp’ers en om oneigenlijk gebruik van zelfstandige contracten te voorkomen.

Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA)

De Wet DBA, die al sinds 2016 bestaat, is bedoeld om te bepalen of een zelfstandige echt als zzp’er werkt of dat er eigenlijk sprake is van een dienstverband. In 2025 zal deze wet weer streng worden gehandhaafd na een periode van minder strikte controle. De handhaving van deze wet betekent dat de Belastingdienst scherper zal toezien op de arbeidsrelaties tussen zelfstandigen en hun opdrachtgevers.

De Wet DBA richt zich vooral op de volgende vragen:

Werkt de zelfstandige onder het gezag van de opdrachtgever? Dit kan bijvoorbeeld worden afgeleid uit het feit of de opdrachtgever bepaalt waar, wanneer en met wie het werk moet worden uitgevoerd.
Heeft de zelfstandige de vrijheid om zelf te bepalen hoe hij of zij het werk verricht?
Is er sprake van ondergeschiktheid aan de opdrachtgever, zoals je dat zou zien in een normale werkgever-werknemer relatie?

Wanneer deze factoren sterk aanwezig zijn, kan dit erop wijzen dat de zzp’er in feite als werknemer moet worden behandeld. Dit betekent dat de opdrachtgever verantwoordelijk is voor loonheffingen en dat de “zzp’er” aanspraak kan maken op werknemersrechten zoals vakantiedagen en ontslagbescherming.

De handhaving van de Wet DBA in 2025 is een belangrijke stap in het voorkomen van schijnzelfstandigheid. Tot nu toe was de controle op de toepassing van deze wet zwak, maar vanaf 2025 is bevestigd dat de overheid strikter gaat optreden.

Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR)

De Wet VBAR is nog niet ingevoerd en zal in 2025 niet van kracht worden, maar het is een wetsvoorstel dat momenteel in ontwikkeling is en mogelijk in de toekomst geïntroduceerd wordt. Deze wet is bedoeld om de beoordeling van arbeidsrelaties verder te verduidelijken en introduceert een minimum bruto-uurloon van €33. Zzp’ers die minder verdienen, zouden volgens dit wetsvoorstel eenvoudiger rechten als werknemer kunnen opeisen, zoals vakantiegeld en ontslagbescherming.

Daarnaast bevat de Wet VBAR een rechtsvermoeden van werknemerschap. Dit betekent dat als er twijfel bestaat over de arbeidsrelatie van een zzp’er die minder dan €33 per uur verdient, het wordt aangenomen dat deze persoon in loondienst werkt, tenzij de opdrachtgever kan bewijzen dat er geen sprake is van een dienstverband.

Het is nog onduidelijk of de Wet VBAR in de huidige vorm zal worden ingevoerd. Later dit jaar wordt er een advies verwacht van de Raad van State. De verwachte ingangsdatum van de VBAR is op zijn vroegst 1 januari 2026.

Met de Wet DBA die in 2025 streng wordt gehandhaafd en de Wet VBAR als mogelijk toekomstig kader, probeert de overheid een eerlijker speelveld te creëren voor zelfstandigen en werknemers. Het is belangrijk om je als zzp’er of opdrachtgever bewust te zijn van deze veranderingen en de mogelijke impact die deze kunnen hebben op de manier van werken en contracteren. Bij helloprofs.nl vind je uitgebreide informatie over alle aspecten van zzp wet- en regelgeving. Daarnaast bieden we een platform met een werkwijze die ervoor zorgt dat je als zzp’er of opdrachtgever kunt blijven ondernemen conform de wet DBA, zodat je altijd binnen de regels blijft werken.

Hoe zijn de nieuwe zzp-wetten tot stand gekomen?

De nieuwe zzp-wetten komen voort uit een jarenlange discussie over de positie van zelfstandigen op de Nederlandse arbeidsmarkt. Sinds de invoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) in 2016 is er veel kritiek geweest op de werking van deze wet. De Wet DBA was bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, maar leidde in de praktijk vooral tot onduidelijkheid voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers.

Als reactie op de onduidelijkheid van de Wet DBA zijn er verschillende commissies en werkgroepen in het leven geroepen om een beter systeem te ontwikkelen. De commissie-Borstlap, die in 2020 een rapport uitbracht, pleitte voor een grondige hervorming van de arbeidsmarkt, waarbij meer zekerheid en duidelijkheid voor zowel werknemers als zelfstandigen centraal stond. Dit rapport diende als basis voor de nieuwe zzp-wetgeving.

Daarnaast was er politieke druk om iets te doen aan de groeiende groep schijnzelfstandigen, vooral in sectoren zoals de zorg, schoonmaak en logistiek, waar veel zelfstandigen onder slechte voorwaarden werken. De nieuwe wetgeving is dus bedoeld om deze kwetsbare groep beter te beschermen.

Waarom worden de nieuwe zzp-wetten in 2025 ingevoerd?

De zzp-wetgeving wordt in 2025 streng gehandhaafd omdat de overheid heeft ingezien dat de huidige regels onvoldoende bescherming bieden tegen schijnzelfstandigheid. Vooral de groei van het aantal zzp’ers die werken onder een gezagsverhouding, maar geen aanspraak kunnen maken op de rechten van werknemers, heeft de urgentie van de nieuwe wetgeving vergroot.

Daarnaast spelen vakbonden en belangenorganisaties zoals de FNV en de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) een belangrijke rol in het debat. Zij pleiten al jaren voor betere bescherming van schijnzelfstandigen. Door een duidelijke afbakening van wat wel en niet als zelfstandige arbeid kan worden gezien, probeert de overheid de arbeidsmarkt eerlijker te maken. 2025 wordt gezien als een realistisch moment om deze veranderingen door te voeren, omdat er dan voldoende tijd is voor zzp’ers en opdrachtgevers om zich aan de nieuwe regels aan te passen. Bovendien komt er een overgangsperiode waarin de handhaving nog niet direct streng zal zijn, zodat bedrijven en zelfstandigen tijd hebben om hun werkwijze aan te passen.

Wat zijn de gevolgen van de nieuwe wetgeving voor zzp’ers?

De gevolgen van de strengere handhaving van de wetgeving zullen aanzienlijk zijn, vooral voor zzp’ers die nu werken tegen lage tarieven of die langdurig voor één opdrachtgever werken. De belangrijkste veranderingen zijn:

Controle van de Belastingdienst: De strenge controles kunnen leiden tot naheffing en het verlies van belastingvoordelen bij de opdrachtgever als blijkt dat een zzp’er eigenlijk in loondienst had moeten werken. Maar ook de zzp’er kan bijvoorbeeld geen gebruik meer maken van de MKB-vrijstelling, investeringsaftrek en zelfstandigenaftrek. Mogelijk zijn ook bedrijfskosten niet meer aftrekbaar en kan de btw niet teruggevorderd worden.
Minder flexibiliteit: Voor veel zzp’ers betekent de nieuwe wetgeving dat ze niet langer als zelfstandige voor hun huidige opdrachtgevers kunnen werken, omdat ze feitelijk in loondienst zouden moeten zijn en opdrachtgevers het risico op naheffingen probeert te vermijden.
Verlies van opdrachten: Sommige zzp’ers zullen merken dat hun opdrachtgevers hen niet langer willen inhuren omdat ze liever werknemers aannemen om problemen met de nieuwe wetgeving te voorkomen.
Bescherming: De strengere handhaving van de wetgeving biedt zzp’ers die onder slechte omstandigheden werken, zoals in de bezorgsector of schoonmaakbranche, meer bescherming tegen misbruik van hun zelfstandige status.

De nieuwe zzp-wetgeving, die in 2016 is ingevoerd, brengt zowel voordelen als uitdagingen met zich mee voor zzp’ers. Door de aanscherping van de Wet DBA moeten zzp’ers extra voorzichtig zijn om te bewijzen dat ze écht zelfstandig werken. Dit betekent dat zelfstandigen moeten aantonen dat ze niet onder leiding of toezicht van een opdrachtgever werken, en dat ze de vrijheid hebben om hun werk zelfstandig in te delen en uit te voeren.

Zzp’ers die onvoldoende aan de zelfstandigheidscriteria voldoen, lopen het risico hun fiscale voordelen te verliezen en kunnen zelfs geconfronteerd worden met terugvorderingen van belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek.

Hoe kun je je voorbereiden op de nieuwe regels als zzp’er?

Als zzp’er is het belangrijk om goed voorbereid te zijn op de nieuwe regels omtrent het handhaven van de Wet DBA, zodat je zonder problemen kunt blijven ondernemen. Hier zijn enkele tips:

Meerdere opdrachtgevers: Zorg ervoor dat je voor meerdere opdrachtgevers werkt. Dit helpt om aan te tonen dat je daadwerkelijk zelfstandig bent en voorkomt problemen bij controles. Werk je voor één opdrachtgever? Dat kan, zorg dan dat je meerdere projecten op jaarbasis aanneemt.
Administratie op orde: Houd je administratie nauwkeurig bij. Zorg ervoor dat je kunt aantonen dat je zelfstandig werkt, bijvoorbeeld door bewijzen van eigen werkplanning en meerdere opdrachtgevers.
Maak schijnzelfstandigheid bespreekbaar: Bespreek met je opdrachtgever wat jullie onderlinge werkrelatie is. Dit kan helpen om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen.
Gebruik helloprofs.nl: Door het gebruiken van het simpele platform helloprofs.nl toon je aan dat je een professionele ondernemer bent.

Wat zijn de gevolgen van de nieuwe wetgeving voor opdrachtgevers?

Voor opdrachtgevers brengt de handhaving van de zzp-wetgeving belangrijke veranderingen met zich mee. Vanaf 2025 wordt de handhaving van de Wet DBA weer aangescherpt. Dat betekent dat opdrachtgevers zorgvuldig moeten nagaan of hun zzp’ers daadwerkelijk zelfstandig zijn. Dit vereist niet alleen dat de juiste contracten worden opgesteld, maar vooral dat de werkrelatie in de praktijk klopt. Als blijkt dat er sprake is van een gezagsverhouding of dat de zzp’er op een vergelijkbare manier werkt als een werknemer, kunnen opdrachtgevers te maken krijgen met naheffingen en boetes van de Belastingdienst.

Een belangrijk aspect van de nieuwe handhaving is dat modelovereenkomsten niet langer als bescherming dienen. Waar voorheen goedgekeurde contracten tussen opdrachtgever en zzp’er een bepaalde zekerheid boden, zal de Belastingdienst vanaf 2025 vooral kijken naar hoe de samenwerking daadwerkelijk in de praktijk wordt ingevuld. Als de Belastingdienst vaststelt dat een zzp’er eigenlijk in loondienst zou moeten werken, kan dit leiden tot correcties van loonheffingen en mogelijk juridische gevolgen.

De nieuwe regels over de strengere handhaving kunnen ook leiden tot hogere kosten voor opdrachtgevers, vooral als ze hun samenwerkingen moeten herzien of werknemerscontracten moeten aanbieden aan zelfstandigen die niet langer als zzp’er kunnen worden ingezet. Het is voor bedrijven daarom cruciaal om hun zzp-constructies goed te analyseren en aan te passen om compliant te blijven met de nieuwe wetgeving.

Hoe kun je je voorbereiden op de nieuwe regels als opdrachtgever?

Voor opdrachtgevers is het belangrijk om je goed voor te bereiden op de nieuwe regels die in 2025 worden ingevoerd. Als bedrijf kun je de volgende stappen nemen om compliant te blijven:

Evaluatie van huidige zzp’ers: Kijk goed naar de zzp’ers die je momenteel inhuurt en bepaal of ze echt als zelfstandige kunnen blijven werken volgens de nieuwe regels. Voldoen ze aan de criteria voor zelfstandigheid, of is er sprake van een gezagsverhouding?;
Aanpassing van contracten: Zorg ervoor dat alle contracten met zzp’ers voldoen aan de nieuwe wetgeving. Je kunt bijvoorbeeld gebruik maken van een modelovereenkomst die door de Belastingdienst is goedgekeurd;
Alternatieven overwegen: Als blijkt dat sommige zzp’ers niet langer als zelfstandige kunnen worden ingehuurd, kun je overwegen om hen een dienstverband aan te bieden of om te werken met andere vormen van flexibele arbeid;
Gebruik helloprofs.nl: Het platform helloprofs.nl kan je helpen om op een eenvoudige manier te voldoen aan de nieuwe wetgeving en zonder zorgen zzp’ers in te huren. De opdrachtgever ontvangt per offerte van de zzp’er een automatische fiscaal-juridische analyse van de ondernemingsstatus van deze zzp’er. Deze analyse bepaalt hoe de specifieke opdracht zich verhoudt tot de wet DBA. Hiermee is de opdrachtgever in staat om de samenwerking goed of af te keuren.

Wat zijn de belangrijkste kritiekpunten op het wetsvoorstel zzp?

Hoewel de nieuwe zzp-wetgeving uit 2016, die in 2025 streng zal worden gehandhaafd, veel positieve veranderingen brengt, zijn er ook enkele belangrijke kritiekpunten:

Beperkte flexibiliteit: Veel zelfstandigen vrezen dat de nieuwe regels hun flexibiliteit en vrijheid zullen inperken. Vooral zzp’ers die graag werken voor meerdere opdrachtgevers of in specifieke sectoren zoals de creatieve industrie, maken zich zorgen.
Lage inkomens: Zzp’ers die werken in sectoren waar de tarieven traditioneel laag zijn, zoals de zorg en de schoonmaak, vrezen dat ze minder werk zullen kunnen vinden omdat opdrachtgevers hen niet langer als zelfstandige willen inhuren.

De zzp-wetten die in 2025 streng worden gehandhaafd, brengen ingrijpende veranderingen met zich mee voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers. Hoewel de wetgeving bedoeld is om de arbeidsmarkt eerlijker te maken en schijnzelfstandigheid tegen te gaan, roept het ook zorgen op over de gevolgen voor de flexibiliteit van zzp’ers en hun inkomen. Voor zzp’ers en opdrachtgevers is het belangrijk om tijdig maatregelen te nemen.

Kunnen wij u op weg helpen?

Ziet u in, als zzp’ers of als opdrachtgever, dat het belangrijk is om tijdig maatregelen te nemen? Heeft u vragen over wet DBA of heeft u hulp nodig bij het opstarten van een helloprofs.nl account? Kies een manier hiernaast om met ons contact op te nemen. Wij helpen u graag verder!